Via Facebook zag ik het evenement. Ik haakte aan op de titel ‘ik voel dus ik ben’, het thema angst en op de sprekers Remco Robinson en Alain Verheij. Ik meldde me aan voor  ‘Denken in de Driehoek’  in 030.

Eerst ging ik nog even snel stemmen, dacht ik. Ik moest echter in een lange rij staan om daadwerkelijk te kunnen stemmen wegens een slecht werkende app van de gemeente Utrecht. Daardoor wist ik zeker dat ik te laat zou komen. 

Ik dacht ook dat ik vooral ging om de professor die er ook zou spreken, maar toen ik naar de Gertrudiskathedraal fietste (overigens een van de mooiste gebouwen van Utrecht), realiseerde ik me dat ik hoopte dat Alain niet als eerste zou spreken zodat ik naar zijn verhaal kon luisteren.

Toen ik op mijn bestemming aankwam, was de professor er niet omdat hij een week geleden was overleden. Ik voelde me even heel verward.

Alain Verheij (www.alainverheij.nl) was er wel. Knap maakte hij de overgang van het stilte-moment voor Remco Robinson naar zijn eigen verhaal.  Hij vertelde over zijn angst voor injecties als kind. En over een aardbeving op een Grieks eiland. Hij vertelde dat je vanuit angst en paniek soms met een hyperfocus iets doet, wat niet perse leidt tot een tot tevredenheid stemmend resultaat. Zo nam Alain’s  vader tijdens de aardbeving wel de insulinespuit van zijn vrouw mee naar buiten, maar niet zijn vrouw zelf. Die lag lekker en nietsvermoedend met oordopjes in te slapen. Hij vertelde ook dat dingen die lijken op de angst die je eerder hebt ervaren je opnieuw angstig kunnen maken.

Angst is mij vertrouwd. Ik ben altijd een geweldige en verlegen bangerik geweest. 

Bang ben ik voor mensen die sterker zijn dan ik (als kind was ik ook bang voor grote vriendelijke volwassenen). Bang om op mijn bek te gaan, bang voor vreemde landen en nieuwe streken. Bang dat ik het verkeerd doe. Bang dat ik niet goed genoeg ben. Bang dat ik de regels niet snap. Bang om uitgelachen te worden, uitgescholden, aangevallen. Bang om nieuwe dingen te leren. Bang dat ik mijn examens en toetsen niet haal. Bang voor de tandarts. Bang voor inbrekers. Bang voor monsters. En toen ik ooit bijna van een hoge berg viel wist ik dat ik ook bang was voor de dood.  Naast mijn bed ligt het boekje ‘Voor bijna alles bang geweest’ van Lisette Lewin. Ik heb het nog niet gelezen, maar de titel is voldoende om me erkend te weten in al mijn (ir)reëele angsten. Ik weet het zeker. Er zijn er veel meer zoals ik; misschien wel iedereen?

Als kind was ik al bang voor van alles. Mijn ouders stuurden me naar mijn idee naar alle dingen toe die ik eng vond (logisch, anders was ik nergens gekomen). Zo ging ik dapper het gesprek aan met de terrormeiden uit de buurt en ontdekte dat het hielp. Later leerde ik op de middelbare school om iets van me te laten horen als er onrecht gebeurde, maar ook om lol te hebben en ‘er uit gestuurd’ te worden. Ik leerde ook dat het leuk was om naar het buitenland te gaan. En ik ontdekte dat dat ‘erop af gaan’ me nieuwe kennis en mogelijkheden en kracht en stevigheid opleverde. Moed en dapperheid werden steeds meer mijn twee vaste vrienden en dat zijn ze nog steeds alhoewel ik eerlijk moet toegeven dat ik ze op het moment dat ik ze nodig heb niet heel aardig vind. 

Ik keer met mijn gedachten terug naar de prachtige kapel waar ik in zit en het verhaal van Alain. Plotseling vraag ik mij af waarom ik eigenlijk naar deze avond wilde. Was dat om mijn eigen angsten? Of om te horen hoe we maatschappelijk kunnen reageren op angst?  Ik ervaar een deel van de samenleving als aanvallend en gesloten. Komt dat voort uit angst? En kunnen we die angst labelen als irreëel of gerechtvaardigd?

Ik ontmoette ooit een Zuid Afrikaanse man. Ik vertelde hem dat ik in Johannesburg echt heel bang was geweest. Hij zei toen ‘het is maar goed dat je bang bent, angst is een waarschuwer, je bent daardoor voorzichtiger, dus wees maar blij dat je angst kent. Maar je moet je er niet door laten leiden’. Ik vond dat een hele prettige erkenning. Sindsdien is angst dus ook een soort van vriend.

De laatste vierenhalf jaar maakt een zeer angstig kind deel uit van mijn huishouden. Deze regenboogprins heeft veel verlies te verwerken en heeft in de afgelopen jaren mij geleerd dat trauma’s zo’n grote angst en gevoel van onveiligheid kunnen opleveren dat dapperheid en moed wel behulpzaam zijn, maar te klein om alles op te lossen. Mijn man en ik  doen van alles om de angst te verkleinen en om zijn gevoel van veiligheid te vergroten. Structureren, traumasensitief reageren, werken aan hechting, iedere stap die hij zelf zet naar zelfstandigheid faciliteren en inkaderen en tenslotte ook dapperheid en moed stimuleren.

Ik kijk nog eens naar Alain. Alain vertelt dat hij is gevraagd om iets over angst en geloof te zeggen en refereert aan een Psalm die ik niet meer weet (sorry Alain, heel slecht opgelet) iets met een rotsvaste sterke aarde. Die aardbeving heeft er wel ingehakt. Ik bedenk me dat veel psalmen inderdaad over angst gaan. En dan, iets verderop benoemt hij plotseling dat ‘Hoop’ en ‘En toch’ belangrijke begrippen zijn binnen geloof als het gaat om angst. Ha, mooi gezegd Alain. Dat is denk ik de kern.

Misschien zijn we bang voor alles of van alles, maar TOCH kan het anders. We kijken uit, we HOPEN op het andere, de Ander. We staan op. En humor noemt Alain ook.

HOOP

EN TOCH

MOED

DAPPERHEID 

OPSTAAN

HUMOR

Dat is al een mooi rijtje.. ik zou er nog drie dingen aan toe willen voegen:

‘Leven in liefde, wetende wie ik ben en bij wie ik hoor’

Lang geleden hoorde ik het woord ‘fearless’. Ik vond het een prachtig woord. De Nederlandse vertaling van dit woord is ‘onbevreesd’. Zoals ik het woord hoorde dacht ik niet direct aan onbevreesd. Misschien eerder nog aan ‘verlicht’ – weten dat er nare dingen kunnen gebeuren, maar je niet laten overweldigen door angst. Het klonk voor mij als – angstig zijn zonder de regie te verliezen. Misschien is dat een staat van zijn die ik ooit hoop te bereiken en die ik mijn ‘regenboogprins’ gun.

Al met al heb ik een hele boeiende avond gehad, zij het wat bizar, en ga ik zeker nog een keertje luisteren naar Alain.