“ De band die ons sahamen bindt, die in onze harten begint, “ is een zin uit een oud liedje dat ik veel gezongen heb. Het zinnetje zingt al twee dagen in mijn hoofd.

Deze week werk ik met een collega beeldend en collega-regisseur, 10 studenten en 10 spelers van theaterwerkplaats ‘S Heeren Loo bij de Hartenberg in Wekerom.

De spelers van de theaterwerkplaats hebben allemaal een verstandelijke beperking en daardoor worden ze vaak outsider artists genoemd. Het woord ‘outsider’ krijgt in het woordenboek de betekenis ‘ vreemdeling’ ‘die er niet bij hoort’ ‘erbuiten’. Eigenlijk is het een term die gaat over het geven van een plek in de samenleving, binnen de gevestigde orde, maar wel anders dan de rest (lees: mensen zonder een verstandelijke beperking of stoornis). Het gaat hier zoals me al mijn hele leven frustreert, over het perspectief op de zwakkere, die mens die het zonder hulp niet redt (Alsof er mensen zijn die het zonder hulp in hun leven wel redden). De mens die vooral wordt gezien in wat hij of zij mist.

Deze week is bijzonder om meerdere redenen. Allereerst om de band die ontstaat tussen de spelers van de theaterwerkplaats, de studenten en de begeleiders. Met zijn allen laten we ons inspireren door kunstenaars als Mondriaan, Picasso en Pollock (Rabbithole). De spelers van de theaterwerkplaats vertellen open en zonder enige gene over welke beelden de schilderijen oproepen. 
 Woorden als ‘tuimelen’, ‘vallen’ ‘in de war’ worden genoemd en omgezet in beweging.

Mondriaan roept rechte lijnen en vrolijke kleuren op en Picasso’s dans van de jeugd mondt uit in een kleine dance-battle.

De studenten laten zich meenemen door de openheid van de spelers. Ze spelen op een manier die ik nog niet van ze heb gezien. Ze vertellen me dat ze zich hier totaal anders voelen dan op school. Ze voelen zich vrijer en zijn onder de indruk van wat er gebeurt. Ze pakken allemaal op hun eigen manier taken op. De een filmt en monteert, de ander neemt een speler die erg angstig is mee en helpt haar te vertrouwen. Als docenten en begeleiders zijn we geroerd door deze ontmoeting. We verbazen ons over hoe de spelers groeien door de studenten en de studenten door de spelers. Ook wij leren. Ik leer deze week te maken zonder me druk te maken over het eindproduct. Mijn collega vertelt dat ze zag dat enkele spelers meer konden dan ze dacht. We groeien aan elkaar en met elkaar. Hier vindt vorming plaats en hier ontstaat een kleine community. Een kleine community van outsiders, maar samen insiders. We zijn verschillend en assisteren daar waar nodig is, iedereen doet dit. Iedereen.

Zo kan het dus gaan. Het is mijn droom om meer en meer op deze manier onderwijs en werkveld aan elkaar te koppelen, door mee te werken aan vrijplaatsen waar theater en kunst en open mensen  helend, opbouwend en samenbindend werk kunnen doen en zo al doende leren, groeien ontwikkelen, ieder vanuit eigen talent en mogelijkheden.

.