Vreemden voor onszelf (boek van Rachel Aviv)

Psychiaters weten opvallend weinig over de kwestie waarom sommige mensen met een psychische aandoening herstellen en anderen met dezelfde diagnose een ‘carrière’ in de ziekte hebben. Om die vraag te beantwoorden is er volgens mij meer aandacht nodig voor de afstand tussen de psychiatrische modellen die een ziekte verklaren en de verhalen waar mensen zelf betekenis mee vinden. Zelfs als de kwesties van interpretatie ondergeschikt zijn aan het vinden van een medische behandeling, veranderen deze verhalen het leven van mensen soms op een onvoorspelbare manier en hebben ze grote invloed op iemands besef van identiteit – en de wens om te worden behandeld.

De afgelopen week las ik op aanraden van een collega het boek ‘Vreemden voor onszelf’ van Rachel Aviv. Het bovenstaande fragment schreef zij in de inleiding van dit boek waar ze vijf levens van vijf mensen met verschillende culturele achtergronden beschrijft. Iedere persoon heeft een psychische aandoening en zoekt naar een manier om hiermee te leven. Aviv beschrijft de levens van deze mensen via wat ze over hen heeft gelezen en gehoord, via gesprekken met henzelf en via gesprekken met belangrijke naasten. Lees verder →

Gerechtigheid (n.a.v. ‘Gerechtigheid voor dieren – Martha Nussbaum)


Dieren zitten wereldwijd in de problemen.  Zo begint het boek van Martha Nussbaum. Veelal brengt de overheersing van mensen onrechtmatig letsel toe door de barbaarse wreedheden van de bio-industrie, stroperij, jacht, vernietiging van habitats, vervuiling van lucht en zeeeen, verwaarlozing van gezelschapsdieren.
Daarnaast weten we door het onderzoek dat de laatste decennia is gedaan dat alle gewervelde en veel ongewervelde dieren pijn voelen, emoties ervaren en velen ook zoiets als medeleven en rouw ervaren. We weten dat dieren complexe vormen van sociale organisatie en sociaal gedrag kennen.

Martha Nussbaum vindt: De mens als geheel heeft de collectieve plicht om deze problemen onder ogen te zien en op te lossen. Belangrijke emoties voor ons zijn daarbij: verwondering (over het dier), compassie (bij onrecht of nalatigheid) en overgangswoede. Deze woede is niet gericht op vergelding maar  op het stoppen van een bepaald gedrag. De verwondering trekt onze aandacht, haalt ons uit onszelf en wekt de nieuwsgierigheid naar een vreemde wereld. Mededogen verbindt ons met het lijdende dier in een krachtige emotionele ervaring. Overgangswoede bereidt ons voor op actie. Lees verder →