Het afgelopen jaar werkte ik met de allereerste ‘ academie’  van theatergezelschap Orde der dwazen. Het was al een tijdje geleden dat ik met een groep mensen werkte die het niet gewend zijn om zelf theater te maken.

Foto: Marleen van der Duin

Ik realiseerde me gaandeweg hoeveel mensen leren als ze bezig gaan met theatermaken. Ze leren niet alleen spelen, maar ze leren ook nadenken over waar ze zijn op het podium en hoe ze zich daarop bewegen, leren snel schakelen, leren de controle en voorspelbaarheid loslaten, leren echt zichtbaar te zijn op het podium, zodat het publiek zich vrij voelt om naar ze te kijken in hun schoonheid en in hun lelijkheid, leren nadenken over woorden en hoe die willen worden uitgesproken. Een enerverend, boeiend, maar ook pittig proces is het om al die dingen eigen te maken. Het vraagt van spelers om grenzen te verleggen om zo het podium als veilige plek te kunnen ervaren.

De deelnemers aan het academiejaar gingen ervoor. Keer op keer overwonnen ze weerstanden en onduidelijkheid. Fijn was dat een aantal ervaren spelers van ODD (orde der dwazen) ook meededen, die de meer startende spelers aanmoedigden en een voorbeeld waren.  Zo werkten we van september tot juli aan speltraining en maakten we samen scene voor scene totdat de voorstelling ‘ Uit de Toon’ tot stand was gekomen. Teksten van Toon Hermans, maar ook van Wende en NUHR vormden de basis voor een voorstelling over een ‘toneelgezelschap’ dat zich met vallen en opstaan ontwikkelde, een mooi parallelproces. Het geheel werd met hulp van de productiegroep van ODD en de eigenaars en technici van Poppentheater Amstelveen  tenslotte op het podium gepresenteerd voor een volle zaal met vrienden, bekenden en geïnteresseerden.

foto: Marleen van der Duin

Niets is zo belangrijk als de laatste speler; het publiek! Zij zullen reageren op wat ze zien en zij geven de acteurs, technici en regisseurs terug wat ze hebben ervaren tijdens het kijken naar de voorstelling.
Wat ik hoop dat er niet gebeurt?  Dat mensen welwillend naar hun eigen contact kijken, een gaap onderdrukkend en achteraf vriendelijk zeggen; goed gedaan hoor!
Wat ik hoop dat er wel gebeurt? Dat er een groot applaus is en een euforie bij de spelers. Dat achteraf de hal zoemt van de stemmen van mensen die napraten over wat ze hebben gezien. Niet alles hoeft fantastisch te zijn, maar een moment dat raakt, of hilariteit wekt, of puur genot is om naar te kijken, is genoeg voor dat zoemen van de stemmen achteraf.  Er gebeurde wat ik hoopte. De  academiegroep speelde de beste versie van alle versies die ze hadden gespeeld tot dan toe. Het publiek leefde, lachte en genoot mee. En achteraf was er het gezoem dat ik zo graag hoor. Zelfs mijn lief, die meestal erg kritisch is, liet een lovend woord horen over het geheel van de voorstelling.
Ik ben dan blij en dankbaar voor zo’n mooi en intensief proces dat heeft geleid tot een hoogtepunt, waarbij iedereen zijn grenzen heeft verlegd en gegroeid is in het maken van theater.

foto: Marleen van der Duin

Dit jaar werkte ik met de academie. De twee jaren hiervoor maakte ik met de productie groep van ODD twee voorstellingen die op dit moment overal in Nederland op de planken worden gezet. ODD gaat door met het spelen van voorstellingen, maar ook met de academie. Vanaf september kun je meedoen aan een trainingsprogramma. Het is een bijzonder leuke en dwaze groep mensen met een christelijke achtergrond en als je je daarin thuis voelt zou ik zeker eens op de site gaan kijken of het iets voor je is (www.ordederdwazen.nl). Je kunt er van op aan dat wat je aangeboden wordt, kwalitatief goed is. Er is zowel ruimte voor wat meer ervaren spelers als beginnende spelers.

Zelf ga ik weer andere dingen doen.
Jammer aan de ene kant om afscheid te nemen van zo’n leuke groep mensen. Maar grappig genoeg, als je ergens mee stopt, kunnen andere ideeën weer opborrelen en langzaam rijpen. Gisteren zag ik plotseling iets voor mijn netvlies verschijnen…. daar ga ik op broeden de komende tijd.